Activo fronte á artrite, coidándote ao máximo!

O tabaquismo, o sobrepeso ou unha mala alimentación son problemas que poden agravar a artrite. Por iso, en marzo, ConArtritis pide ás persoas que padecen esta enfermidade que coiden os seus hábitos de vida.

• A artrite é un factor de risco cardiovascular polo que se deben evitar o resto de factores que potencian este risco.
• A dieta pode ser unha gran aliada á hora de reducir o estado inflamatorio que xera esta enfermidade no organismo.
• Tendo en conta como uns hábitos de vida saudables poden favorecer o estado de saúde das persoas con artrite.
  

A adherencia ao tratamento e seguir as pautas médicas son aspectos fundamentais no control e a remisión da artrite reumatoide, a artrite psoriásica, a artrite idiopática xuvenil e a espondiloartritis. Con todo, existen outros factores ambientais que tamén poden interferir na actividade da enfermidade, como é o tabaco.  "Nos últimos anos o tabaquismo cobrou moita importancia no tratamento da artrite, xa que se viu que pode ser unha causa para que se presente dunha forma máis agresiva", explica o doutor Juan Ángel Jover, xefe do Servizo de Reumatoloxía do Hospital Clínico San Carlos de Madrid.

A artrite é unha enfermidade inflamatoria que non só afecta a nivel articular, senón que pode provocar problemas extra-articulares; de feito as persoas que a padecen son máis propensas a ter unha afectación pulmonar e das vías aéreas superiores, especialmente se fuman. O estudo "Extra-articular disease manifestations in rheumatoid arthritis: incidence trens and risk factors over 46 years"(1) indica que existe unha maior frecuencia de manifestacións extra-articulares nas persoas con artrite reumatoide fumadoras fronte aos non fumadoras, sendo neles máis común a aparición os nódulos reumatoides e a afectación pulmonar. Á súa vez, varios estudos(2) indican que os fumadores presentan unha peor resposta ao tratamento, ao necesitar un maior número e máis dose de fármacos. Por iso "é fundamental que os médicos indiquen ao paciente a importancia de abandonar este hábito e que eles sexan conscientes que deben deixalo", indica o Dr. Jover.

Risco cardiovascular e sobrepeso

Outro órgano que se pode ver afectado polo proceso inflamatorio da artrite é o corazón. A pericardite ou inflación do pericardio xorde en preto do 50% das persoas con artrite reumatoide, especialmente en fases avanzadas, agravándose o problema se a persoa presenta outros factores de risco cardiovascular. "A artrite é un factor de risco cardiovascular, máis incluso que calquera outra enfermidade inflamatoria, pero se ademais sumámoslle o tabaquismo, a hipertensión, ou a obesidade, imos sumando factores que incrementan este risco", explica o Dr. Jover. Ademais, existen estudos que indican que o exceso de peso tamén pode reducir os efectos do tratamento farmacolóxico con anti-TNF e con FAMEs, mentres que a obesidade diminúe as probabilidades de alcanzar a remisión da artrite(3). Neste aspecto, o doutor Juan Angel Jover apunta, "É moi difícil que unha persoa con obesidade mórbida e artrite, evolucione ben. Son casos moi extremos, pero moi claros porque cando se lles somete a unha cirurxía bariátrica e se lles trata a obesidade, melloran notablemente da súa artrite. O sobrepeso non só supón unha sobrecarga mecánica das articulacións, senón que xera un ambiente pro inflamatorio que fai que os efectos da patoloxía sexan máis agresivos e difíciles de controlar".

A alimentación como aliada

A nutrición e a saúde atópanse intimamente ligadas, e non o ía a ser menos nas persoas que padecen artrite. Aínda que non se estableceron pautas específicas para eles, o certo é que os especialistas en dietética e nutrición si dan recomendacións nutricionais beneficiosas para estes pacientes. Pablo Zumaquero, dietista-nutricionista explica "O consumo prevalente de alimentos antiinflamatorios, como pode ser a cúrcuma ou o jengibre, fronte aos inflamatorios, como o trigo, si pode influír no control da enfermidade, xa que se achegamos ao organismo máis materia prima coa que crear sustancias antiinflamatorias, será máis probable reducir o estado xeral de inflamación que teñen as persoas con artrite". Con todo, non podemos facer unha clasificación de alimentos estrela e prohibidos para eles, "é máis apropiado falar dunha estratexia dietética boa, como a dieta mediterránea, na que a base sexan as verduras, as hortalizas e as froitas; cunha achega proteica de calidade a través dos ovos, a carne magra e o peixe, aumentando o de tipo azul; co aceite de oliva como fonte de graxa principal, e reducindo un pouco os cereais, especialmente o trigo", apunta Pablo Zumaquero deixando claro que si se debe prescindir de certos produtos alimenticios, "Débese eliminar por completo os produtos procesados e ultra-procesados, como a bolería, os refrescos, os snacks de bolsa, etcétera, debido para o efecto inflamatorio que produce a combinación dos seus ingredientes, entre os que se adoitan atopar o azucre, a fariña refinada e as graxas de mala calidade. Ao organismo non lle fan falta estas sustancias e sen elas pódense notar mellorías".
 
Como deben coidarse as persoas con artrite?

O Dr. Jover é moi claro e sinxelo á hora de dar recomendacións, "Son os consellos xerais sobre exercicios físico, descanso e dieta que se dan a toda a poboación, pero non o deben tomar como unha opción, é unha obriga, que estas persoas leven unha vida sa e estean activos; teñen que coidarse igual ou máis que o resto da poboación, pero nunca menos". No que se refire aos aspectos nutricionais, Pablo Zumaquero detalla estas 10 recomendacións:

1. Evitar o frito en aceite abundante, especialmente os aceite vexetais ricos en omega 6 porque cando alcanzan temperaturas altas, se oxidan e xeran un colesterol LDL oxidado (o colesterol LDL é o considerado como "malo"), o cal aumenta o risco cardiovascular.
2. Evitar cociñar a temperaturas moi forte que xere a carbonización da carne ou o peixe.
3. Optar por guisos, cocción ao forno ou ao vapor.
4. Eliminar os produtos procesados.
5. Aumentar o consumo de peixe azul.
6. Usar aceite de oliva virxe extra como graxa de base.
7. Reducir o consumo de bebidas alcohólicas, refrescos, café e té.
8. Reducir o consumo de fariñas con glute.
9. Incorporar como uso habitual algunhas especias como a cúrcuma, o jengibre ou o romeu, en cociñados normais.
10. Ter en conta os niveis da vitamina D para previr a osteoporose, se é necesario a través da suplementación pautada e guiada por un especialista.

Bibliografía:

1. Turesson C, O’Fallon WM, Crowson CS, Gabriel SE, Matteson EL. Extra-articular disease manifestations in rheumatoid arthritis: incidence trends and risk factors over 46 years. Ann Rheum Dis. 2003;62:722–7
2. Soderlin M, Petersson I, Bergman S, Svensson B. Smoking at onset of rheumatoid arthritis (RA) and its effect on disease activity and functional status: experiences from BARFOT, a long-term observational study on early RA. Scand J Rheumatol. 2011;40:249–55.-  Wessels JA, Van der Kooij SM, le Cessie S, Kievit W, Barerra P, Allaart CF, et al. A clinical pharmacogenetic model to predict the efficacy of methotrexate monotherapy in recent-onset rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 2007;56:1765–75

3. George MD et al.  The Obesity Epidemic and Consequences for Rheumatoid Arthritis Care. Curr Rheumatol Rep. 2016 Jan;18(1):6

 Fonte: ConArtritis.org 

Amósanos como vives #ActivoAR e coidándote ao completo, compartindo nas redes de ConArtritis a túa fotografía facendo o sinal da victoria. Queres ver as fotos que xa enviaron outras persoas? Mira aquí a galería.
 
Twitter conartritis
Facebook conartritis
Instagram conartritis